DNI TISCHNEROWSKIE
ZRODZIŁY SIĘ Z WIELKIEJ POTRZEBY ZACHOWANIA
I PRZEKAZANIA DALEJ DZIEDZICTWA DUCHOWEGO KSIĘDZA PROFESORA JÓZEFA TISCHNERA

Z inicjatywy Wydawnictwa Znak 4 listopada 2000 roku spotkali się w Łopusznej przedstawiciele różnych środowisk, z którymi związany był ksiądz Józef Tischner. To spotkanie dało początek Dniom Tischnerowskim organizowanym co roku w Krakowie przez Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie, Społeczny Instytut Wydawniczy ZNAK, Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im. L. Solskiego, Uniwersytet Jagielloński oraz Instytut Myśli Józefa Tischnera.

Głównym celem Dni Tischnerowskich jest organizacja wydarzeń popularyzujących dorobek księdza Tischnera, ukazanie różnorodności i aktualności Jego spuścizny zachowanej w esejach, publikacjach, książkach, zarejestrowanych na taśmie filmowej, ale także przechowywanej w pamięci ludzi związanych z filozofem. Program opracowany jest z myślą o jak najszerszej reprezentacji myśli księdza Tischnera oraz dyskusji wokół ważkich, współczesnych tematów filozoficzno-społecznych.

Dni Tischnerowskie to wydarzenie o ugruntowanej pozycji, będące jednocześnie jednym z niewielu promujących tematykę filozoficzną, zarówno w wydaniu popularnym, jak i uniwersyteckim.

15. DNI TISCHNROWSKIE KRAKÓW, 22−25 IV 2015
POD PATRONATEM JEGO EMINENCJI KSIĘDZA KARDYNAŁA STANISŁAWA DZIWISZA
SPÓR O CZŁOWIEKA − TEMAT PRZEWODNI 15. DNI TISCHNEROWSKICH

Temat jubileuszowych 15. Dni Tischnerowskich brzmi: „Spór o człowieka”. Jak rozumieć te słowa? Czy chodzi o dzisiejsze dyskusje o takich czy innych aspektach ludzkiej rzeczywistości? Czy raczej o spór bardziej zasadniczy, o to, z jakiej perspektywy na człowieka patrzeć, by jak najwięcej zobaczyć i by w ogóle widzieć cokolwiek?

W ostatnich dziesięcioleciach ogłaszano już różne „śmierci”, w tym także „śmierć człowieka”. Niewątpliwie żyjemy w czasach, w których naszej wiedzy i naszych wyobrażeń na temat człowieka nie spaja już jedna antropologia, lecz raczej konkurujące ze sobą wizje. Czasem przedstawia się ów spór o człowieka jako spór między nauką a religią. Niekiedy, przeciwnie, religię i naukę ustawia się w roli sojuszników, a jako ich oponenta sytuuje się ekonomię, politykę lub kulturę popularną. Te wszystkie napięcia przenikają także do filozofii, w której krzyżują się różne koncepcje natury ludzkiej i zderzają z koncepcjami „człowieka bez natury”. Czy filozofowie są w stanie powiedzieć dziś o człowieku coś pewnego, czego inni filozofowie natychmiast by nie zakwestionowali?

Ks. Józef Tischner zwracał uwagę, że ten współczesny spór o człowieka toczy się w kontekście dwudziestowiecznych totalitaryzmów, symbolizowanych przez Oświęcim i Kołymę. „Pod koniec wieku” − pisał w 1996 roku − „wydaje się dominować pesymizm. Człowiek przegrał swe człowieczeństwo. Czy jednak nastrój pesymizmu jest w pełni uzasadniony? Cokolwiek by powiedzieć o okrucieństwie wieku, to jednak człowiek to okrucieństwo przezwyciężył. Klęska systemów totalitarnych nie spadła z nieba. Była owocem ludzkiej wolności i ludzkiego heroizmu. (…) Z tym dziedzictwem wchodzimy w nowy wiek”.

Przysłuchując się dyskusjom filozofów, warto pamiętać o słowach Tischnera. Jego optymizm był ostrożny, nie pozbawiony zastrzeżeń, niemniej – był prawdziwym optymizmem. Ten optymizm jest dla nas wyzwaniem. Łatwo zamienić dyskusję o człowieku w sąd nad człowiekiem. Proroków nieszczęścia, jak pisał Tischner, nie brakuje.

Zapraszając na 15. Dni Tischnerowskie, proponujemy podróż przez różne filozoficzne koncepcje człowieka i jednocześnie wyprawę do źródeł optymizmu. Bo, parafrazując słowa Patrona, nawet jeżeli „człowiek umarł”, to znaczy, że istniał, a skoro istniał, zawsze może się narodzić na nowo…

Głównym organizatorem 15. Dni Tischnerowskich jest Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim, Państwową Wyższą Szkołą Teatralną, Instytutem Myśli Józefa Tischnera oraz Społecznym Instytutem Wydawniczym Znak.